Zamek Książ, położony w pobliżu Wałbrzycha w Dolnym Śląsku, to jedna z największych i najbardziej imponujących warowni w Polsce. Jego historia jest bogata w wydarzenia, tajemnice i legendy.

Geneza (XIII wiek): W XIII wieku, dokładniej w pierwszej połowie tego stulecia, Bolko I Surowy, książę śląski z rodu Piastów, zdecydował się na budowę warowni na terenie obecnego zamku Książ. Lokalizacja zamku była strategicznie wybrana, gdyż znajdował się on przy ważnym szlaku handlowym w dolinie rzeki Pelcznicy. Początkowo zamek miał charakter obronny, służąc do obrony przed najazdami i kontrolowania przepływu handlu w regionie.

Panowanie rodu Świdnickiego (XIV wiek): W XIV wieku zamek przeszedł w ręce rodziny świdnickiej, która dokonała jego rozbudowy i modernizacji. Zamek Książ stał się ważnym ośrodkiem władzy i kultury, a jego znaczenie polityczne wzrosło w regionie.

Własność Hochbergów (XVI wiek – XX wiek): W XVI wieku zamek Książ został zakupiony przez rodzinę Hochbergów, która stała się jego właścicielami przez wiele stuleci. W tym okresie zamek przeobraził się z obronnej warowni w elegancką rezydencję, przystosowaną do potrzeb renesansowej i barokowej arystokracji. W XIX wieku pod rządami rodu Hochbergów zamek został przebudowany w stylu neogotyckim, co nadało mu charakterystyczny wygląd, przypominający zamki z bajek.

Wojny i Zniszczenia (XVII-XVIII wiek): Okres XVII i XVIII wieku był dla zamku Książ okresem znaczących zmian, wyzwań i zniszczeń, które miały istotny wpływ na jego bieg historii.

Wojna trzydziestoletnia (1618-1648): Wojna trzydziestoletnia, jeden z najdłuższych i najbardziej wyniszczających konfliktów w historii Europy, miał również wpływ na zamek Książ. Chociaż bezpośrednie walki nie dotarły bezpośrednio do zamku, to jednak region śląski był sceną licznych działań wojennych, przemarszów wojsk i najazdów. Wojna przyniosła zniszczenie infrastruktury, spustoszenie wsi i miast, a także kryzys ekonomiczny. Zamek Książ, będący ważnym ośrodkiem władzy i bogatym źródłem zasobów, był obiektem zainteresowania różnych stron konfliktu.

Wojna północna (1700-1721): Kolejne stulecie przyniosło kolejne wyzwania w postaci wojen północnych, w których Polska i jej ziemie były zaangażowane. Chociaż zamek Książ nie był bezpośrednim celem działań wojennych, to jednak skutki wojen, takie jak przemarsze wojsk, rekwizycje i spustoszenia, dotknęły również warownię. Dodatkowo, w tym okresie zamek był także świadkiem licznych konfliktów wewnętrznych wśród rodów magnackich, które miały wpływ na jego status i własność.

Modernizacje i Odbudowy: Mimo trudności związanych z wojnami i konfliktami, zamek Książ był nadal uważany za ważną rezydencję i ośrodek władzy. W XVIII wieku przeprowadzono pewne modernizacje i renowacje, które miały na celu przywrócenie zamkowi jego dawnej świetności i dostosowanie go do nowych potrzeb. W tym okresie zamek był również centrum kulturalnym i politycznym, odgrywającym istotną rolę w życiu społecznym i kulturalnym regionu.

Okres XVII i XVIII wieku był dla zamku Książ czasem wyzwań i przemian, związanych zarówno z wojnami i zniszczeniami, jak i dążeniem do odbudowy i modernizacji. Mimo trudności, zamek Książ przetrwał jako ważny symbol historii i kultury regionu, świadectwo przemian i wydarzeń, które miały miejsce w tym burzliwym okresie.

II wojna światowa i lata powojenne: Podczas II wojny światowej zamek Książ został przejęty przez nazistowskie władze i stał się częścią tajemniczego projektu Riese. Po wojnie zamek został znacjonalizowany przez państwo polskie, a w 1991 roku właścicielem zamku została gmina Wałbrzych, a budynkiem zarządza Sp. z o.o. Zamek Książ w Wałbrzychu.

Architektura: Zamek Książ, jedna z najważniejszych warowni na Dolnym Śląsku, jest przykładem wielowiekowej ewolucji architektonicznej. Jego architektura jest połączeniem różnych stylów i epok, co czyni go unikatowym zabytkiem w skali europejskiej.

Gotycka Warownia: Pierwsze wzmianki o zamku pochodzą z XIII wieku, gdy został on wzniesiony przez Bolka I Surowego. Początkowo zamek miał charakter obronny i składał się głównie z prostego, gotyckiego budynku mieszkalnego otoczonego drewniano-ziemnymi fortyfikacjami.

Renesansowe i Barokowe Przebudowy: W XVI i XVII wieku pod panowaniem rodziny Hochbergów zamek Książ przeszedł przez okresy renesansowych i barokowych przebudów. W tym czasie do istniejącej gotyckiej struktury dodano wiele nowych elementów architektonicznych. Wewnętrzne dziedzińce zostały przebudowane, a fasady ozdobione zostały bogatą dekoracją. Charakterystyczne dla renesansu i baroku stały się także wysokie wieże i bogato zdobione detale.

Neogotycka Przebudowa XIX wieku: W XIX wieku, pod wpływem romantyzmu i fascynacji średniowieczem, zamek Książ został poddany neogotyckiej przebudowie. W wyniku tych prac, które miały na celu przywrócenie zamkowi jego pierwotnego, gotyckiego charakteru, zamek zyskał charakterystyczny, bajkowy wygląd, z wieżami, blankami i wysokimi spadzistymi dachami.

Detale Architektoniczne: W skład zamku wchodzą liczne sale i komnaty o różnorodnych funkcjach. Wnętrza zdobią bogate freski, malowidła i rzeźby, które odzwierciedlają różne style i epoki. Warto również zwrócić uwagę na charakterystyczne dla zamku gotyckie okna oraz ozdobne detale architektoniczne, takie jak maswerki, pinakle i blendy.

Otoczenie Zamku: Zamek Książ otoczony jest malowniczym parkiem krajobrazowym, który stanowi integralną część jego architektury. Park, zaprojektowany w stylu angielskim, wzbogaca architektoniczny krajobraz zamku, tworząc harmonijną kompozycję przyrodniczo-architektoniczną.

Architektura zamku Książ jest świadectwem wielowiekowej historii i kultury, odzwierciedlając różnorodność stylów i epok, które kształtowały jego bieg. Bogata w detale i ozdobniki, warownia ta zachwyca swoim urokiem i niezwykłym pięknem, przyciągając turystów z całego świata.

Zamek Dziś: Dzisiaj zamek Książ jest jednym z najważniejszych zabytków Dolnego Śląska i jednym z najczęściej odwiedzanych miejsc turystycznych w Polsce. Udostępniony dla zwiedzających, oferuje liczne atrakcje, takie jak muzea, ogrody, restauracje oraz organizowane są w nim różnego rodzaju wydarzenia kulturalne i historyczne.

Ciekawostki i Legendy:

1. Złote Pieniądze Hochbergów: Legenda głosi, że na terenie zamku ukryto skarby Hochbergów. Według niektórych opowieści, w jednej z komnat zamku znajduje się tajne przejście prowadzące do kryjówki, gdzie skrywane są złote monety i cenne klejnoty. Mimo licznych poszukiwań, skarb ten nie został dotąd odnaleziony.

2. Duch Księżnej Daisy: Jedną z najbardziej znanych legend związanych z zamkiem Książ jest historia ducha Księżnej Daisy, angielskiej księżnej pochodzącej z rodu Hochbergów. Księżna Daisy, która była znana z swojej tajemniczej osobowości i niekonwencjonalnego stylu życia, rzekomo powraca do zamku jako duch. Wielu świadków twierdziło, że widziało jej postać przemierzającą korytarze zamku w nocy.

3. Tajemnicza Komnata: W obrębie zamku istnieje legenda o tajemniczej komnacie, która jest niewidoczna dla ludzkich oczu. Według opowieści, ta niewidzialna komnata skrywa w sobie tajemnice i mroczne moce. Legenda ta przyciąga wielu poszukiwaczy przygód, którzy próbują odkryć jej sekrety.

4. Zaklęte Jezioro: W pobliżu zamku Książ znajduje się tajemnicze jezioro, które według legend jest zaklęte. Mówi się, że w głębinach tego jeziora skrywane są starożytne relikty i skarby, a jego wody są strzeżone przez ducha strażnika. Jezioro to stało się źródłem licznych opowieści i legend, które przekazywane są z pokolenia na pokolenie.

5. Opowieść o Zaklętym Rycerzu: Inna z legend mówi o zaklętym rycerzu, który został skazany na wieczne tułaczki po zamku. Rycerz ten, według opowieści, wciąż przemierza korytarze zamku w poszukiwaniu wyzwolenia, które pozwoliłoby mu spocząć w wiecznym spokoju.

Te ciekawostki i legendy dodają zamkowi Książ niepowtarzalnego uroku i tajemniczej atmosfery. Choć są one często przeplatającymi się z faktami historycznymi opowieściami, stanowią one ważny element kultury i tradycji związanych z tym miejscem.